Những Giai Đoạn Vàng Cho Sự Phát Triển Chiều Cao Của Trẻ

Chiều cao của trẻ không tăng mãi, nó chỉ phát triển đến một mức nhất định. Trẻ sẽ có những giai đoạn phát triển vượt bậc hơn so với các giai đoạn khác. Nếu những giai đoạn này đủ điều kiện kích thích, trẻ sẽ phát triển chiều cao tối ưu.

Những Cột Mốc Vàng Trong Phát Triển Chiều Cao Của Trẻ

  • Cột mốc trẻ nhỏ: gồm 2 giai đoạn, từ sơ sinh – 3 tuổi và từ 4 – 6 tuổi.

  • Từ sơ sinh – 3 tuổi: Trẻ sẽ tăng trưởng cả chiều cao và cân nặng trong năm đầu tiên và duy trì mức tăng tốt trong 2 năm tiếp theo nếu được đảm bảo tốt về dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ… Tuy nhiên, thừa cân, béo phì từ 2 tuổi có thể ảnh hưởng đến phát triển chiều cao ở giai đoạn sau.

  • Từ 4-6 tuổi: Giai đoạn này, tốc độ tăng trưởng chậm hơn. Bé gái sẽ có mức tăng tốt hơn so với bé trai. Dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ cũng rất quan trọng ở giai đoạn này.

  • Cột mốc tiền dậy thì và dậy thì: Với bé gái trong giai đoạn 11 – 15 tuổi, bé trai 13 – 17 tuổi sẽ có những tăng trưởng tốt về chiều cao. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 2 năm trẻ có mức tăng vượt bậc.

Thông thường, bé gái tăng trưởng chiều cao nhanh nhất trong độ tuổi từ 11 – 12 tuổi và ngừng phát triển trong độ tuổi từ 14 – 15 tuổi.

Bé trai thường có tốc độ tăng trưởng chiều cao nhanh nhất trong độ tuổi từ 13 – 14 và ngừng phát triển ở độ tuổi 17 – 18. Lúc này, các đĩa sụn tăng trưởng (growth plate) đã đóng lại, chiều cao cuối cùng được thiết lập.

Lưu ý, do hoạt động của hormone sinh dục, giai đoạn dậy thì cũng là thời điểm rất dễ tăng cân. Nếu trẻ bị thừa cân béo phì trong thời điểm này, tốc độ tăng chiều cao cũng sẽ giảm đáng kể. Béo phì làm chậm quá trình dậy thì ở các bé trai, nhưng lại đẩy nhanh quá trình dậy thì ở bé gái.

Nghiên cứu của nhóm nhà khoa học Sławomir Kozieł (Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan) cho thấy, dậy thì sớm có thể khiến chiều cao trưởng thành của trẻ bị thấp hơn 6-10cm. Do đó, trẻ cần chế độ dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi khoa học giai đoạn này để tối ưu chiều cao trưởng thành.

Làm thế nào để “kích” chiều cao cho trẻ vào thời điểm vàng?

Dinh dưỡng đúng và đủ, vận động khoa học, giấc ngủ tốt, môi trường sống lành mạnh, tinh thần vui vẻ… là yếu tố đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng tầm vóc của trẻ trong mọi giai đoạn, đặc biệt vào thời điểm vàng.

Những giai đoạn vàng cho sự phát triển chiều cao của trẻ

Các yếu tố dinh dưỡng cần lưu ý:

Bên cạnh chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng các nhóm chất (tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), cha mẹ cần quan tâm thêm:

  • Ưu tiên bú sữa mẹ ở giai đoạn nhỏ và bắt đầu ăn dặm đúng thời gian. Chế độ ăn của trẻ cần đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt là rau củ quả để lấy đủ vitamin A, C, nhóm B, kẽm…
  • Ưu tiên lựa chọn các thực phẩm giàu canxi như trứng, tôm, cua, cá, hải sản, rau xanh, nước cam, đậu phụ, sữa, sữa chua, phô mai,… Tuy nhiên, cần cân nhắc và theo dõi việc bổ sung canxi để tránh dư thừa hoặc tác dụng phụ đến sức khỏe của trẻ.
  • Bổ sung đủ vitamin D từ sơ sinh. Nếu cần, có thể sử dụng sản phẩm bổ sung vitamin D3 trong liều lượng khuyến cáo.
  • Vitamin K2 cũng có vai trò quan trọng trong việc giúp vitamin D định hướng canxi vào xương, từ đó thúc đẩy quá trình tái tạo xương. Vitamin K2 có trong nấm, đậu natto Nhật Bản, phô mai, sữa chua hoặc có thể bổ sung dưới dạng xịt.
  • Nên ăn các loại cá dầu như cá hồi, thu, lươn, chép/tuần để duy trì chất béo omega-3 tốt cho não bộ.
  • Hạn chế các thực phẩm giàu đường, chất béo không tốt như bánh kẹo, bim bim, nước ngọt và đồ uống có ga…

Các yếu tố kích thích:

  • Vận động hợp lý, an toàn đúng độ tuổi sẽ hỗ trợ hệ xương phát triển tốt để trẻ tăng chiều cao.
  • Trẻ dưới 3 tuổi: Nên tăng cường các hoạt động chơi trò chơi, tăng tương tác giữa bố mẹ và con, đi dạo, vui chơi ngoài trời ít nhất 15-20 phút/ngày để hệ cơ vận động phát triển tốt.
  • Từ 3-6 tuổi: Ngoài vận động vui chơi, bố mẹ có thể cho con làm quen với làm việc nhà, đi dạo, chạy bộ và chơi các môn thể thao yêu thích.
  • Trẻ từ 6-15 tuổi: Nên khuyến khích trẻ tham gia một môn thể thao phù hợp tuổi và duy trì thành thói quen yêu thích thể thao như đá bóng, cầu lông, bơi, chạy bộ…
  • Trẻ cần có giấc ngủ ngon nguyên đêm và tạo thói quen đi ngủ sớm vì hormone tăng trưởng GH sẽ tiết ra mạnh nhất vào ban đêm.
  • Tạo môi trường sống vui vẻ, dành nhiều thời gian tương tác, vui chơi cùng con để trẻ phát triển một cách toàn diện.

(Nguồn: Campbell, B.J. 2012 Healthy Bones at Every Age. AAOS, Kozieł, S. et al. (2015) Age of onset of a normally timed pubertal growth spurt affects the final height of children. Pediatr Res 78, 351-355)

Avatar of Trịnh Ngọc Linh
Trịnh Ngọc Linh, tác giả đằng sau trang web Yeuconthongthai.com.vn, là người đam mê chia sẻ kiến thức sức khỏe, mẹ và con. Với trái tim yêu thương gia đình, Linh không chỉ là người viết bài mà còn là người mẹ tận tâm.

Related Posts

Mận khô và nước ép mận: Lợi ích sức khỏe và dinh dưỡng

Mận khô và nước ép mận không chỉ thơm ngon mà còn có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe của chúng ta. Hãy cùng khám phá…

Bắp – Một Loại Thực Phẩm Dinh Dưỡng Với Bao Nhiêu Calo

Bắp là một loại ngũ cốc nguyên hạt được ưa chuộng trong thực đơn ăn uống lành mạnh. Nó không chỉ cung cấp nhiều chất xơ, vitamin…

Thực đơn 7 ngày trong tuần cho gia đình ĐẦY ĐỦ dinh dưỡng

Thực đơn 7 ngày cho gia đình: Giữ độ dinh dưỡng trong từng bữa ăn

Nếu gia đình bạn có nhiều thành viên, việc chuẩn bị thực đơn hàng ngày có thể tốn nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, đừng…

25+ Loại Sữa Hạt Cho Bé Giúp Tăng Cân và Thông Minh

Sữa hạt cho bé là một thực phẩm dinh dưỡng cung cấp nhiều canxi và đạm, đóng vai trò tích cực trong quá trình phát triển của…

25 món ăn tăng cân cho người gầy nhanh chóng, hiệu quả và dễ làm

25 Món ăn giúp tăng cân cho người gầy nhanh chóng và hiệu quả

Bạn muốn tăng cân và cần ăn nhiều hơn số calo cần thiết hàng ngày. Tuy nhiên, việc chọn các món ăn để tăng cân một cách…

Ngao Biển – Chìa khóa cho sức khỏe của quý ông

Ngao, một loại hải sản khác còn được gọi là nghêu hay nghiêu, thuộc họ ngao (Veneridae), không chỉ là một món ăn ngon mà còn có…