Đại dương bao la, bí ẩn, ẩn chứa nhiều điều mà con người chưa thể khám phá hết. Có hàng nghìn sinh vật biển sống trong đại dương, mang lại nhiều lợi ích vô cùng to lớn và giá trị tuyệt vời. Sá sùng là một trong số những sinh vật đó. Với thành phần đa dạng và tác dụng dược lý, chúng bồi bổ cơ thể và có khả năng trị bệnh. YouMed sẽ giúp bạn khám phá những bí ẩn xung quanh loài động vật này.
Sá sùng là gì?
- Tên gọi khác: Sa sùng, giun biển, địa sâm, mồi, bi bi, cạp đất…
- Tên khoa học: Sipunculus nudus.
- Thuộc ngành sá sùng.
Đặc điểm sinh trưởng và thu hoạch
Đặc điểm sinh trưởng
Theo truyền thống, chỉ có những người giàu có hoặc vua chúa mới có thể thưởng thức món hải sản này.
Bạn đang xem: Sá sùng: Khám phá món quà quý báu từ đại dương
Sá sùng là một loài động vật quý hiếm, chỉ có mặt ở vài vùng ven biển cát ở Việt Nam, từ Bắc vào Nam. Có một số nơi như Vũng Tàu, Nha Trang, Côn Đảo, Quảng Ninh… được ghi nhận là có sá sùng. Trong số đó, sá sùng ở đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh có chất lượng ngon và thành phần dinh dưỡng cao hơn cả. Vị trí này nằm trong vùng vịnh, sóng ít, thủy triều lên xuống đều đặn và có nhiều bãi cát. Chính vì giá trị cao như vậy mà sá sùng có giá ngoại thị trường khá đắt đỏ. Ngoài Việt Nam, chúng cũng xuất hiện ở Trung Quốc, tuy nhiên chất lượng không bằng.
Loài sinh vật này có thể sống trong những hang đá, khe cát ở đáy biển sâu đến 30m. Thức ăn của chúng là những chất hữu cơ, sinh vật phù du nổi trên mặt nước.
Sá sùng là loài sinh vật biển có nhiều tác dụng quý báu
Thu hoạch
Ngày nay, do việc đánh bắt quá mức, số lượng sá sùng ngày càng giảm dần. Ngư dân khai thác loài động vật này vào tháng 3 đến tháng 7 hàng năm, khi mực nước biển xuống thấp. Vào sáng sớm, khi thủy triều rút dần, sá sùng để lộ những vết tích chúng để lại khi đi kiếm ăn hoặc giao phối từ đêm hôm trước. Đó cũng chính là thời điểm tốt nhất để bắt chúng. Người ta sẽ đào sâu xuống đất tại vị trí có vết tích để có thể bắt được sá sùng.
Sau khi thu hoạch, ngư dân sẽ rửa sạch sá sùng, loại bỏ phần cát trong ruột. Chúng có thể được ướp lạnh hoặc sấy khô để lưu trữ lâu hơn.
Mô tả Sá sùng
Sá sùng tươi có thể dài đến 40cm, trung bình khoảng 10cm, đường kính 20cm, nặng từ 1-3kg. Loài này không có xương sống, hình dáng khá giống giun đất, có các sợi vân ngang nhỏ.
Khi bị bắt hoặc gặp nguy hiểm, chúng thu tròn lại như quả bóng, với miệng bé như lỗ van. Đặc biệt, màu sắc bề mặt da sẽ thay đổi tùy thuộc vào môi trường sống. Khi chạm vào thân, bạn sẽ cảm thấy khá mát và mềm. Bên trong ruột chỉ có một ống từ đầu đến cuối mà không hề có nội tạng như gan, phổi, tim… mà chủ yếu là cát.
Xem thêm : Mật Ong: Tìm hiểu thành phần và lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại
Hiện nay, trên thị trường có 3 loại sá sùng:
- Loại hảo hạng được đánh bắt tại Quảng Ninh có màu sáng tự nhiên, thân ngắn, dày, nấu lên cho nước ngọt thanh.
- Các loại ở nơi khác thường có thân dài, màu vàng sậm, mùi tanh nhẹ.
- Loại từ Trung Quốc có màu trắng trong, mỏng và không có mùi thơm đặc trưng.
Cách sơ chế và bảo quản
Tùy theo nhu cầu, bạn có thể sử dụng sá sùng dưới dạng tươi hoặc khô. Quá trình chế biến loài động vật này khá phức tạp và đòi hỏi nhiều công đoạn.
Sơ chế
Sau khi bắt, rửa sạch sá sùng và lộn phần ruột ra rồi loại bỏ cát và tạp chất bên trong kỹ lưỡng. Nên dùng nước muối rửa nhiều lần để giảm mùi tanh khó chịu, rửa cho đến khi có màu trắng hồng. Như vậy, khi ăn sá sùng, bạn sẽ không cảm thấy lạo xạo hay mất đi sự hấp dẫn của món ăn.
Dùng tươi
Sau khi sơ chế xong, bạn có thể để sá sùng trong thùng xốp và làm đông đá để bảo quản lâu hơn và giữ được độ tươi ngon.
Thực phẩm khô
Bằng cách sơ chế loại sá sùng đã chọn, bạn có thể để chúng phơi nắng liên tục trong khoảng 4-5 ngày. Quá trình này cần ánh nắng toàn diện và đều để có thể cho ra thành phẩm chất lượng. Trong quá trình phơi khô, sá sùng sẽ mất một lượng lớn nước và trở nên nhăn nheo như miếng vỏ cây. Ngoài ra, để làm được 1kg sá sùng khô, bạn cần phải sử dụng 12kg nguyên liệu tươi.
Thông thường, sau khi sấy khô, sá sùng có thể được sử dụng từ 2 tuần đến 1 tháng khi được bảo quản ở nhiệt độ bình thường và không bị ẩm mốc. Tuy nhiên, để lưu trữ lâu hơn và đảm bảo độ tươi ngon, bạn có thể sử dụng giấy báo để gói nguyên liệu, rồi cho vào túi nilon kín, đặt vào tủ lạnh. Với cách này, thực phẩm có thể được bảo quản khoảng 3 tháng.
Sá sùng là thực phẩm không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà giá cả cũng đắt đỏ
Giá trị dinh dưỡng của Sá sùng
Theo nhiều nghiên cứu, sá sùng là nguyên liệu bổ dưỡng, với nhiều thành phần đa dạng và phong phú:
- Thịt chứa hơn 17 nguyên tố khoáng như sắt, mangan, canxi, kẽm, niken…
- Mức độ protein cao, gồm 18 loại axit amin (chiếm 10.3%)…Trong đó có 8 loại không thể thay thế và cần thiết cho cơ thể con người.
- Cụ thể như glycin 3.2%, alanin 2.5%, glutamin 0.25%, succinic 0.35%, giàu taurin…
- Chất béo 12.766%, trong đó có 12 axit béo bão hòa, 5 axit béo không bão hòa đơn và 13 axit béo không bão hòa đa.
- Ngoài ra, hàm lượng nước, chất xơ, carbohydrate và các vitamin A, B1, B6, B12, E,…trong sinh vật này cũng khá cao.
Tác dụng của Sá sùng
Nguồn dinh dưỡng dồi dào, bồi bổ cơ thể suy nhược
Sá sùng chứa lượng nước, protein, chất béo, carbohydrat…dồi dào, thông qua việc tích lũy từ phù sa lắng đọng trong môi trường sống và nguồn thức ăn. Đây đều là những chất thiết yếu hình thành tế bào và các mô của cơ thể. Chính vì vậy, từ xa xưa, dân gian đã sử dụng sá sùng như một loại nguyên liệu bồi bổ cho người bị suy nhược và sức khỏe yếu.
Hỗ trợ dạ dày, ngừa táo bón
Xem thêm : Herbalife – Hỗ trợ dinh dưỡng cho đội tuyển bóng đá Việt Nam
Chất xơ trong thực phẩm này khá cao, khoảng 0.6%/4g sá sùng tươi. Chất xơ quý báu này có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, ngăn ngừa táo bón, giảm đầy hơi và khó tiêu. Ngoài ra, chúng cũng giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi cho đường ruột, tăng cảm giác no và giảm cơn thèm ăn.
Giảm đau, mạnh gân cốt
Một nghiên cứu về loài này vào năm 2000 đã ghi nhận: Sử dụng chiết xuất của sá sùng cho các đối tượng đau nhức xương khớp sẽ cải thiện triệu chứng.
Cải thiện sinh lý phái mạnh
Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu sâu, nhưng từ lâu, loài này được xem như một loại thần dược cho nam giới. Chúng hỗ trợ điều trị các bệnh nam khoa như liệt dương, xuất tinh sớm, di tinh…
Sá sùng trong y học cổ truyền
Tính vị: Ngọt, mặn, tính hàn
Công dụng: Bổ Thận, tráng dương, thanh nhiệt, kiện Tỳ Vị, bồi bổ cơ thể, trị nóng trong người, đổ mồ hôi trộm, răng lợi sưng đau…
Cách sử dụng sá sùng
Sá sùng trong ẩm thực
- Thay thế mì chính để tạo đột ngọt cho nước dùng nấu canh, phở, cháo…
- Ngoài ra, có thể sử dụng làm nguyên liệu cho món luộc hoặc xào tỏi, su hào, rang, chiên giòn, chấm mắm…
Với sá sùng khô, nên chọn loại có kích thước tương đối đều, mình dày, không tanh, màu trắng ngà. Nên tránh mua hàng mốc xỉn, xuống màu, có mùi lạ, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe khi sử dụng.
Rượu sá sùng là thực phẩm tốt cho cơ thể, cung cấp nhiều dưỡng chất, đặc biệt cho phái mạnh.
Sá sùng khi cho vào nước dùng canh, cháo, phở…sẽ có vị ngọt thanh, tự nhiên đặc trưng
Một số lưu ý khi sử dụng
- Nếu bạn mẫn cảm, dị ứng hoặc có bất kỳ triệu chứng bất thường nào với các thành phần trong sá sùng, bạn không nên sử dụng.
- Giống như nhiều loại thực phẩm khác, dù có nhiều lợi ích quý báu nhưng cũng không nên sử dụng quá mức. Sử dụng quá liều có thể gây tác dụng phụ không mong muốn.
- Phụ nữ mang thai và cho con bú vẫn có thể sử dụng sá sùng, tuy nhiên cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc những người có chuyên môn.
Một số bài thuốc kinh nghiệm
Bổ Thận, tráng dương, mạnh sinh lý
Sá sùng khô sao thơm, vàng, đem nghiền bột, dùng 5-7g/ngày, chia 2 lần uống.
Rượu sá sùng
Sá sùng khô 1kg, quế chi 20g, tiểu hồi 50g, kỷ tử 300g, rượu nếp 3 lít 40 độ. Ngâm với nhau trong vòng 1 tháng là uống được.
Hỗ trợ người bị ho kéo dài, hen suyễn
Sá sùng khô 5g, cát cánh 5g, mạch môn 10g, đun với 1 lít nước uống trong ngày.
**Thật sự, sá sùng là món quà quý báu mà đại dương đem đến cho chúng ta. Không chỉ là một món ăn độc đáo, bổ dưỡng mà loài sinh vật này còn có nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Ngoài ra, để phát huy hết tác dụng và tránh rủi ro khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến những người có chuyên môn và các y bác sĩ.
Nguồn: https://yeuconthongthai.com.vn
Danh mục: Dinh dưỡng
