Chế độ ăn và thực đơn hữu ích cho viêm gan B cấp và mạn tính

Viêm gan B là một bệnh lý gan nguy hiểm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Đối với những người mắc bệnh này, việc xây dựng thực đơn cho người viêm gan B vừa thơm ngon, vừa khoa học, vừa an toàn là vô cùng quan trọng. Chế độ ăn cho người viêm gan B cần cung cấp đầy đủ năng lượng và nhiều dưỡng chất để hỗ trợ gan phục hồi và giảm thiểu biến chứng. Vậy, thực đơn cho người bị viêm gan B được xây dựng theo nguyên tắc nào và chứa các loại thực phẩm nào? Tất cả sẽ được giải đáp ngay trong bài viết sau.

Tại sao dinh dưỡng quan trọng với người mắc viêm gan B?

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong viêm gan B vì việc tiêu thụ một chế độ ăn khoa học, giàu dưỡng chất có thể giúp người bệnh phục hồi chức năng gan, ngăn ngừa biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện và nâng cao sức khỏe toàn diện. Ngược lại, tiêu thụ một chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học có thể làm tình trạng viêm gan tiến triển nhanh chóng, trở thành bệnh mạn tính và không thể được điều trị dứt điểm; từ đó, khiến người bệnh trở thành vật chủ bị ký sinh, phải mang mầm bệnh viêm gan suốt đời.

Bạn đang xem: Chế độ ăn và thực đơn hữu ích cho viêm gan B cấp và mạn tính

Chế độ ăn cho người viêm gan B

Tùy vào từng giai đoạn bệnh mà thực đơn cho người viêm gan B có sự thay đổi khác biệt.

1. Chế độ ăn cho người viêm gan B cấp tính

Viêm gan B cấp tính là tình trạng virus HBV tấn công vào mô gan, gây phản ứng viêm và khiến người bệnh bị sốt. Do đó, chế độ ăn cho người viêm gan B cấp tính cũng được chia thành 2 giai đoạn tương ứng, đó là chế độ ăn trong khi sốt và sau khi sốt.

Trong khi sốt

Trong khi sốt, bệnh nhân thường xuất hiện triệu chứng nôn mửa, biếng ăn và tiêu chảy. Do đó, thực đơn cho người viêm B cấp tính trong lúc sốt cần được xây dựng theo nguyên tắc nương nhẹ – tức cắt giảm khẩu phần xuống mức tối đa để giảm tải gánh nặng chuyển hóa lên gan.

Sau khi sốt

Khi hết sốt, người bệnh cần gia tăng hàm lượng calo trong khẩu phần ăn bằng cách bổ sung sữa, kết hợp điều chỉnh gia tăng lượng đạm, giữ nguyên hàm lượng chất béo và giảm lượng chất đường bột.

2. Chế độ ăn cho người viêm gan B mạn tính

Viêm gan B mạn tính là tình trạng viêm gan B kéo dài trên 6 tháng do hệ miễn dịch không thể tự đào thải virus HBV ra khỏi cơ thể. Một khi đã bước sang giai đoạn mạn tính, người bệnh gần như sẽ phải sống chung với virus viêm gan HBV suốt đời và phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng như xơ gan, suy gan và ung thư gan.

Do đó, thực đơn cho người viêm gan B mạn tính cần phải đa dạng, giàu dinh dưỡng, để vừa nâng cao sức khỏe tổng thể, vừa ngăn ngừa sớm biến chứng. So với chế độ dinh dưỡng của người viêm gan cấp tính, thực đơn cho người viêm gan B mạn tính chứa hàm lượng nước thấp hơn; tuy nhiên, hàm lượng calo, protein, chất béo và chất đường bột lại cao hơn.

*Lưu ý: Thực đơn cho người viêm gan B rất đa dạng, không phải bệnh nhân nào cũng được chỉ định ăn một khẩu phần giống hệt nhau. Vì thế, tốt nhất là bạn hãy đến cơ sở y tế uy tín, thăm khám trực tiếp cùng bác sĩ để được cá nhân hóa thực đơn phù hợp với sở thích và tình trạng bệnh lý của chính mình.

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người viêm gan B

Nhìn chung, nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người viêm gan B không quá phức tạp. Bệnh nhân chỉ cần ăn uống đủ chất, chia nhỏ bữa, ăn đúng giờ, chế biến và lựa chọn thực phẩm lành mạnh theo sự khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng là được.

1. Cung cấp đủ chất dinh dưỡng

Thực đơn cho người viêm gan B nên cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng. Nên ưu tiên kết hợp đa dạng nhiều loại thực phẩm, vì mỗi nhóm chất dinh dưỡng đều hỗ trợ gan phục hồi theo nhiều cách khác nhau. Cụ thể:

• Chất đường bột: Là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể hoạt động, hỗ trợ gan chuyển hóa và phục hồi tế bào.

• Xem thêm : Quả bơ giàu dinh dưỡng: Lưu ý những ai cần hạn chế ăn?

  Chất đạm: Cung cấp nhiều axit amin cho cơ thể như sửa chữa – tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa dị hóa cơ, sản xuất kháng thể immunoglobulin, sản xuất men gan, mật tiêu hóa cần thiết cho hoạt động hấp thụ, chuyển hóa dinh dưỡng và đào thải độc tố của cơ thể.

• Chất béo tốt (omega 3, 6, 9): Giúp cơ thể hấp thụ các loại vitamin tan trong dầu, cân bằng nội tiết tố, kháng viêm, đồng thời đóng vai trò trong việc bảo vệ và sửa chữa màng tế bào gan.

• Chất xơ: Giúp nhuận tràng, hỗ trợ hệ tiêu hóa, giảm hấp thụ cholesterol và ngăn ngừa nguy cơ gan nhiễm mỡ trong khi điều trị viêm gan B.

• Vitamin: Giúp kháng viêm và tăng cường chức năng gan.

• Khoáng chất: Như sắt, kẽm và đồng hỗ trợ sản xuất enzyme gan, bảo vệ tế bào gan và duy trì chức năng gan.

2. Chia nhỏ bữa, ăn đúng giờ

Người bệnh viêm gan B cần chia nhỏ bữa ăn và ăn đúng giờ để giảm áp lực lên gan. Khi ăn 4-6 bữa nhỏ/ngày, lượng thức ăn được chuyển hóa mỗi lần ít hơn, giúp gan hoạt động ít căng thẳng. Điều này cũng hỗ trợ phân phối, dàn trải và cung cấp năng lượng cho người bệnh suốt cả ngày dài, giúp giảm mệt mỏi và tăng cường sự hồi phục của gan.

3. Chế biến đơn giản và ít gia vị

Thực đơn cho người viêm gan B cần chế biến đơn giản và ít gia vị để tránh gây biến chứng cho gan. Việc chế biến đơn giản như hấp, hầm, luộc và nêm nếm vừa phải giúp giữ được nhiều dưỡng chất tự nhiên trong thực phẩm, làm giảm nguy cơ biến chứng, hỗ trợ quá trình phục hồi và bảo vệ chức năng gan.

Cách chế biến và sử dụng thực phẩm cho người viêm gan B

Bên cạnh việc xây dựng thực đơn cho người viêm gan B, bạn cần phải biết rõ về cách chế biến, lựa chọn và sử dụng thực phẩm an toàn, nhằm hạn chế tối đa mọi rủi ro tiềm ẩn từ thực phẩm, vốn có thể đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người bệnh mỗi ngày.

1. Cách chế biến thực phẩm

• Hạn chế chiên/nướng: Chế biến thực phẩm ở nhiệt độ cao bằng cách chiên, nướng, xào làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng và ung thư gan.

• Tránh chế biến cầu kỳ: Dùng nhiều gia vị thảo mộc, sốt hay kết hợp nhiều nguyên liệu phức tạp có thể làm tăng gánh nặng chuyển hóa cho gan, khiến tình trạng viêm gan chậm phục hồi hoặc tiến triển nặng.

• Ướp với chất chống oxy hóa: Sử dụng tỏi, gừng, nghệ để cung cấp chất chống oxy hóa, kháng viêm và làm món ăn thêm hấp dẫn và kích thích vị giác.

• Tránh ăn thực phẩm sống: Các món ăn sống như sushi, salad sống, trứng lòng đào… có thể gây ngộ độc thực phẩm và nhiễm trùng gan.

2. Cách lựa chọn thực phẩm

• Ưu tiên món mềm: Thực đơn cho người viêm gan B nên ưu tiên chứa nhiều các món cháo, hầm, canh từ thịt nạc băm và rau củ quả vì chúng có kết cấu mềm, dễ tiêu hóa và ít chứa cholesterol.

• Xem thêm : Bầu bí ăn gì? 30 thực phẩm tốt cho bà bầu và thai nhi nhất

  Ưu tiên tinh bột phức hợp: Thay vì ăn nhiều cơm trắng và bánh mì, nên ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh, hoa quả tươi giàu chất xơ, các loại củ, hạt và đậu.

• Ưu tiên chất béo tốt: Nên chỉ ăn từ 30-45ml dầu thực vật hoặc mỡ cá béo. Nếu có mỡ gia súc-gia cầm, chỉ nên ăn không quá 22g/ngày hoặc tương đương với 10% tổng hàm lượng calo trong khẩu phần ăn.

• Chọn đúng loại sữa và trứng: Sữa nên tiêu thụ loại tách béo, giàu đạm. Trứng nên ăn chín uống sôi, chọn trứng tươi, tránh ăn trứng muối hay trứng lòng đào.

• Hạn chế thịt đỏ, nhất là thịt gia súc non: Thịt đỏ chứa nhiều cholesterol, làm trầm trọng thêm mức độ viêm gan. Thịt gia súc non lại chứa nhiều nucleoprotein – một loại protein có thể làm tăng nguy cơ ung thư nếu tiêu thụ quá nhiều.

3. Cách sử dụng thực phẩm

• Thức ăn nấu xong nên ăn trong ngày, tránh để qua đêm.

• Không nên tùy ý trải nghiệm món ăn lạ, nhất là khi đi du lịch.

• Bảo quản thực phẩm sống xa thực phẩm chín để tránh lây nhiễm chéo các loại virus gây ngộ độc thực phẩm.

• Nên ăn ít nhất 4 bữa/ngày để giảm tải gan.

Thực phẩm nên dùng và hạn chế

Để giúp người bệnh lựa chọn thực phẩm bổ dưỡng và an toàn, dưới đây là danh sách những loại đồ ăn nên dùng trong thực đơn cho người viêm gan B:

Thực phẩm nên dùng:

• Cháo cá lóc đậu xanh.
• Canh rau đay với riêu cua.
• Gà hầm nấm.

Thực phẩm cần hạn chế:

• Thịt đỏ.
• Đường.
• Muối.
• Thức ăn cay.
• Các chất bảo quản, điều vị và phụ gia khác.

Gợi ý thực đơn

Thực đơn cho người viêm gan B có sự thay đổi tùy theo mức độ tiến triển của tình trạng viêm.

Thực đơn cho người viêm gan B cấp tính

• Bữa sáng (7h00): Cháo cá lóc đậu xanh.
• Bữa trưa (11h30): Cơm gạo lứt, canh rau ngót thịt nạc băm, cá hú kho tiêu, cải bó xôi xào nõn tôm.
• Bữa phụ 1 (14h30): Nước ép cà rốt (có thể thêm đường).
• Bữa tối (17h30): Cơm gạo lứt, bầu xào trứng, tần ô nấu thịt băm.
• Bữa phụ 2 (20h30): Sữa bột cao năng lượng giàu đạm hoặc sữa whey.

Thực đơn cho người viêm gan B mạn tính

• Bữa sáng (7h00): 165g cháo cá lóc đậu xanh.
• Bữa trưa (11h30): 150g cơm gạo lứt, 75g canh rau ngót thịt nạc băm, 70g cá hú kho tiêu, 100g cải bó xôi xào nõn tôm.
• Bữa phụ 1 (14h30): 185g nước ép cà rốt (có thể cho thêm 15g đường).
• Bữa tối (17h30): 150g cơm gạo lứt, 110g bầu xào trứng, 90g tần ô nấu thịt băm.
• Bữa phụ 2 (20h30): 20g sữa bột cao năng lượng giàu đạm hoặc sữa whey.

Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đã nắm rõ cách xây dựng thực đơn cho người viêm gan B để giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục chức năng gan và giảm thiểu biến chứng. Hãy luôn tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng và tham khảo bác sĩ để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp. Chúc bạn sức khỏe tốt!

Nguồn: https://yeuconthongthai.com.vn
Danh mục: Dinh dưỡng