Những mối nguy an toàn thực phẩm có thể gây hậu quả bất lợi cho sức khỏe của người tiêu dùng là một vấn đề cần được quan tâm. Trong quá trình chế biến, sản xuất, bảo quản, vận chuyển và kinh doanh thực phẩm, việc không tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn vệ sinh có thể gây ô nhiễm thực phẩm.
Định nghĩa mối nguy
Mối nguy trong lĩnh vực thực phẩm là yếu tố sinh học, hoá học hoặc vật lý có thể làm thực phẩm trở nên không an toàn cho người tiêu dùng. Mối nguy chỉ xuất hiện khi có những điều kiện hoặc tạp chất trong thực phẩm có khả năng gây bệnh hoặc tác hại cho sức khỏe con người. Việc kiểm soát mối nguy là cần thiết trong quá trình chế biến, sản xuất, bảo quản, vận chuyển và kinh doanh thực phẩm. Ô nhiễm thực phẩm là sự xuất hiện các tác nhân gây hại trong thực phẩm khi sử dụng. Chất ô nhiễm có thể xuất hiện trong thực phẩm do quá trình sản xuất, chế biến, xử lý, đóng gói, bao gói, vận chuyển, lưu giữ thực phẩm hoặc ảnh hưởng từ môi trường.
Bạn đang xem: Mối nguy an toàn thực phẩm: Hiểu rõ và phòng tránh
Có 3 loại mối nguy ô nhiễm thực phẩm: mối nguy sinh học, mối nguy hoá học và mối nguy vật lý.
Sinh học, hóa học và vật lý là 3 mối nguy an toàn thực phẩm doanh nghiệp, người tiêu dùng cần phải biết
Mối nguy sinh học
Mối nguy sinh học là mối nguy gây ra do vi khuẩn, virus và ký sinh trùng. Mối nguy ô nhiễm do vi khuẩn là mối nguy thường gặp nhất trong những mối nguy gây ô nhiễm thực phẩm. Theo thống kê, có đến 50 – 60% các vụ ngộ độc thực phẩm ở Việt Nam do vi khuẩn gây ra.
Xem thêm : 10 thực phẩm giúp bạn có làn da đẹp và khỏe mạnh
Vi khuẩn tồn tại khắp mọi nơi, đặc biệt là phân, nước thải, rác, bụi bẩn và thực phẩm tươi sống. Chúng là ổ chứa của nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Vi khuẩn không chỉ có ở môi trường mà còn tồn tại trong cơ thể người. Chúng cư trú ở da, bàn tay, miệng, đường hô hấp, đường tiêu hoá, tiết niệu, bộ phận sinh dục,… Vi khuẩn có khả năng sinh sản nhanh chóng và tồn tại trong nhiều điều kiện khác nhau như oxy, nhiệt độ, độ ẩm, độ acid. Vi khuẩn có thể nhân đôi số lượng rất nhanh, từ 1 con sau 8 tiếng có thể nhân thành xấp xỉ 17,000,000 con. Vi khuẩn thường tồn tại và phát triển ở nhiệt độ từ 10 – 60°C và bị tiêu diệt ở nhiệt độ sôi.
Nhiệt độ từ 25 – 45°C rất thuận lợi cho sự phát triển của hầu hết vi khuẩn có thể gây nguy hiểm trong thực phẩm. Do đó, thức ăn đã nấu chín nên được ăn ngay và không nên để ở nhiệt độ phòng quá 2 tiếng. Ở nhiệt độ lạnh, vi khuẩn hầu như không sinh sản, và trong điều kiện đóng băng, hầu hết vi khuẩn không thể sinh sống. Đun sôi và thanh trùng là cách tốt để diệt vi khuẩn trong thực phẩm. Tuy nhiên, một số vi khuẩn có thể chịu nhiệt và không bị tiêu diệt bởi nhiệt độ sôi.
Mối nguy vi khuẩn
Mối nguy ô nhiễm do các siêu vi trùng (hay virus) gây ra. Virus thường nhỏ hơn vi khuẩn nhiều lần, chỉ có thể được nhìn thấy thông qua kính hiển vi điện tử với độ phóng đại hàng vạn lần. Virus không chịu được lạnh và các tia tử ngoại, nhưng chúng bị ảnh hưởng bởi chất sát khuẩn như formol, cồn, acid và kiềm mạnh. Virus gây ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm thường có mặt trong ruột người. Các loại nhuyễn thể sống ở vùng nước ô nhiễm, rau quả tưới nước có chứa phân hoặc các món ăn sống trong điều kiện thiếu vệ sinh thường bị nhiễm virus bại liệt và virus viêm gan. Virus có thể lây truyền từ phân qua tay người tiếp xúc hoặc từ nước bị ô nhiễm phân vào thực phẩm. Một lượng rất nhỏ virus đã có thể gây nhiễm bệnh cho người tiêu dùng. Virus nhiễm ở người có thể lây truyền qua thực phẩm hoặc trực tiếp sang người khác trước khi phát bệnh.
Ký sinh trùng là loại sinh vật ký sinh trong cơ thể của các sinh vật khác để tồn tại và phát triển. Hầu hết ký sinh trùng sẽ bị chết và mất khả năng gây bệnh ở nhiệt độ – 15°C. Các loại ký sinh trùng thường gặp trong thực phẩm là giun và sán. Ví dụ, sán dây có thể gây rối loạn tiêu hoá, sán lá gan gây tổn thương cho gan và mật, sán lá phổi gây viêm phế quản, đau ngực, ho hay khạc ra máu. Bệnh do giun xoắn có thể gây dị ứng, sốt cao, liệt cơ hô hấp và có thể dẫn đến tử vong.
Mối nguy ký sinh trùng
Mối nguy hóa học
Trong quá trình sản xuất và chế biến thực phẩm, có thể xảy ra ô nhiễm hóa học từ các nguồn khác nhau. Những chất hoá học hoặc tạp chất ô nhiễm thực phẩm gồm các chất ô nhiễm từ môi trường (như chì trong khí thải, men gốm, sơn, hàn), các chất hoá học dùng trong nông nghiệp (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, chất tăng trọng), các chất phụ gia thực phẩm (chất tạo màu, tạo ngọt, hương liệu, chất ổn định, chất tẩy rửa, chất chống ôxy hóa) và các hợp chất không mong muốn có trong bao bì.
Xem thêm : 10 Trái cây ngon nhất thế giới đã làm mê mệt 3 loại người Việt
Một số chất độc tự nhiên có thể tồn tại trong thực phẩm như trong mầm khoai tây, sắn, măng, nấm độc, cá nóc, cóc, nhuyễn thể hai mảnh vỏ (sò, nghêu vỏ cứng, vẹm), nấm mốc sinh độc tố. Ngộ độc do các chất độc tự nhiên thường rất nghiêm trọng và có thể gây tử vong hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Ví dụ, độc tố vi nấm Aflatoxin có thể gây ung thư gan, giảm năng suất sữa và trứng trên động vật nuôi (gia cầm, bò, cừu,…). Độc tố này không bị phá huỷ bởi nhiệt độ thông thường. Giữ thực phẩm không bị nhiễm mốc là biện pháp tốt nhất để phòng tránh Aflatoxin.
Mối nguy hóa học
Mối nguy vật lý
Mối nguy vật lý có thể gây hại đến sức khỏe con người khi mảnh kim loại, thuỷ tinh, sạn, đất, sỏi, mảnh gỗ, xương, lông tóc,… bị lẫn vào thực phẩm. Chúng có thể làm gãy răng, thương tổn niêm mạc miệng, dạ dày, ruột…
Ô nhiễm phóng xạ từ các sự cố như rò rỉ phóng xạ từ trung tâm nghiên cứu phóng xạ, nhà máy điện nguyên tử hoặc phóng xạ từ môi trường có thể làm thực phẩm bị nhiễm phóng xạ và gây hại cho người sử dụng khi tiếp xúc với chúng.
Mối nguy vật lý
Kết luận
Để đảm bảo an toàn thực phẩm, các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm cần tiến hành kiểm nghiệm thực phẩm. Khi đạt được kết quả tốt, các doanh nghiệp sẽ nhận được giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Điều này giúp tăng sự tin tưởng của khách hàng về sản phẩm mà doanh nghiệp cung cấp.
Nguồn: https://yeuconthongthai.com.vn
Danh mục: Thực phẩm
