Tiểu đường là một bệnh mạn tính liên quan đến quá trình chuyển hóa thức ăn. Do vậy, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của người bệnh. Vậy người bệnh tiểu đường nên kiêng gì và ăn gì để tốt cho sức khỏe? Hãy cùng theo dõi tư vấn của bác sĩ qua bài viết dưới đây.
Nguyên tắc ăn uống cho người bệnh tiểu đường
Với bệnh nhân tiểu đường, chế độ ăn uống phù hợp là một phần quan trọng trong phương pháp điều trị. Có ba nguyên tắc ăn uống cần tuân thủ:
Bạn đang xem: Người bệnh tiểu đường cần kiêng gì và ăn gì để tốt cho sức khỏe?
- Nguyên tắc 1: kiểm soát lượng năng lượng đưa vào tuỳ theo cơ địa từng cá nhân.
- Nguyên tắc 2: kiểm soát ba thành phần chính cung cấp năng lượng gồm tinh bột, chất đạm, chất béo theo tỷ lệ cân đối và đảm bảo ăn đều đặn hàng ngày. Chất xơ không cung cấp năng lượng và giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu.
- Nguyên tắc 3: bổ sung vitamin và khoáng chất để cơ thể hoạt động khỏe mạnh.
Ngoài ra, người bệnh cần tuân thủ các quy tắc ăn uống khác như ăn đúng giờ, đúng bữa, tránh ăn nhiều bữa nhỏ hoặc ăn xế. Cần tránh món hầm, xay nhuyễn, chiên, nướng. Nên ăn chậm nhai kỹ với lượng thức ăn vừa đủ nhu cầu cho cơ thể. Cần tránh ăn khuya vì dễ tăng đường huyết vào buổi sáng. Không nên ăn thức ăn nhanh, chế biến sẵn, đồ đóng gói. Nên ăn món được chế biến bằng phương pháp luộc, hấp.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp quản lý tốt đường huyết.
Người bệnh tiểu đường nên ăn gì tốt cho sức khỏe?
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong phương pháp điều trị bệnh tiểu đường. Để giữ mức đường huyết ổn định, người bệnh cần có kế hoạch ăn uống hợp lý. Một bữa ăn tốt cho người bệnh tiểu đường nên có đầy đủ dinh dưỡng, bao gồm lượng tinh bột, chất đạm, chất béo và chất xơ vừa đủ. Món ăn cần được chế biến ngon miệng, phù hợp với khẩu vị và thu nhập của người bệnh.
1. Nhóm đường bột
Nhóm đường bột, hay còn gọi là carbohydrate, cung cấp năng lượng chính cho hệ thống thần kinh trung ương và các cơ quan trong cơ thể. Nhóm này được chia thành hai loại: carbohydrate đơn giản và carbohydrate phức tạp.
Carbohydrate đơn giản có cấu trúc đơn giản nên được tiêu hóa và hấp thụ nhanh hơn. Chúng có trong các loại thực phẩm như sữa, đường, bánh kẹo, nước ngọt, trái cây, siro… Khi người bệnh tiểu đường ăn carbohydrate đơn giản, lượng đường huyết tăng nhanh hơn sau khi ăn.
Carbohydrate phức tạp có thời gian tiêu hóa chậm hơn. Chúng có trong các loại thực phẩm như lúa mì, gạo, khoai, ngô, đậu, gạo lứt, ngũ cốc, bánh mì nguyên cám. Khi ăn các thực phẩm carbohydrate phức tạp, cơ thể sẽ tiêu hóa chậm hơn, từ đó đường huyết tăng chậm hơn.
Xem thêm : Ăn đậu phộng trong 3 tháng đầu thai kỳ: Lợi ích và những điều cần lưu ý
Đối với người bệnh tiểu đường, cần ăn thực phẩm carbohydrate phức tạp có chỉ số glycemic (GI) thấp. Nhóm tinh bột có chỉ số GI thấp bao gồm: đậu xanh, bún, gạo lứt, khoai lang trắng, gạo tấm, ngũ cốc nguyên cám… Các loại trái cây có chỉ số GI thấp gồm: bưởi, đào, cam, lê, mận, bơ, ổi…
Đường và tinh bột vẫn đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể hoạt động. Người bệnh tiểu đường không cần loại bỏ hoàn toàn tinh bột khỏi chế độ ăn. Tuy nhiên, cần xây dựng chế độ ăn hợp lý với lượng tinh bột vừa phải theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Người bệnh không nên quá khắt khe khiến tinh thần áp lực dễ trầm cảm.
2. Nhóm đạm
Đạm, hay còn gọi là protein, là một thành phần quan trọng có mặt khắp cơ thể. Protein tạo nên các enzym cung cấp năng lượng cho các phản ứng hóa học trong cơ thể. Người trưởng thành cần bổ sung tối thiểu 0,8 gam protein/ 1kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Lượng đạm trong khẩu phần ăn cho người tiểu đường nên từ 15% – 20%.
Đạm có trong thịt động vật và thực vật. Người bệnh tiểu đường nên chọn thực phẩm chứa đạm lành mạnh. Đạm động vật có trong gia cầm, hải sản, trứng, sản phẩm từ sữa, thịt đỏ. Đạm thực vật có trong đậu, hạt, ngũ cốc nguyên hạt, đậu phụ, bắp, bông cải xanh, măng tây, atisô.
Lưu ý, trong thực phẩm không chỉ chứa đạm mà còn chứa các chất khác như tinh bột, đường, chất béo. Do đó, việc ăn quá nhiều thực phẩm giàu protein sẽ tăng đường huyết.
3. Nhóm chất béo
Chất béo đóng vai trò là nguồn năng lượng dự trữ chính trong cơ thể. Trên 1 gam chất béo lưu trữ chín calo, trong khi carbohydrate và protein chỉ lưu trữ bốn calo. Chất béo cần có một lượng nhất định để cơ thể hoạt động bình thường. Người bệnh tiểu đường nên nạp tỉ lệ năng lượng chất béo từ 20% – 35% trên tổng số năng lượng.
Có ba loại chất béo trong thực phẩm, bao gồm chất béo không bão hòa, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Người bệnh tiểu đường nên chọn các loại chất béo không bão hòa lành mạnh. Tuy nhiên, cần ăn chất béo vừa phải để tránh tăng cân.
4. Nhóm rau
Xem thêm : Sữa cho trẻ là… thực phẩm chức năng
Nhóm rau, hay chất xơ, là thực phẩm tốt cho mọi người, đặc biệt là người bệnh tiểu đường. Chất xơ hòa tan quan trọng vì nó làm chậm hoặc giảm hấp thu glucose từ ruột. Đồng thời, chất xơ hòa tan giúp giảm chất béo trong máu. Chất xơ hòa tan có trong trái cây, rau và một số loại hạt. Chất xơ không hòa tan có trong cám, vỏ của ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch và các loại hạt.
5. Hoa quả
Trái cây có đường fructose làm tăng đường huyết chậm hơn sucrose (đường mía). Do đó, người bệnh tiểu đường có thể ăn trái cây, nhưng cần lựa chọn loại ít ngọt và ăn với số lượng vừa phải. Nên chọn trái cây có màu đậm vì chứa nhiều vitamin, chất khoáng.
Người bệnh tiểu đường cần kiêng những gì?
Một số thực phẩm không lành mạnh cần hạn chế hoặc không nên ăn nhiều, không chỉ đối với người bệnh tiểu đường mà còn đối với mọi người. Các thực phẩm không lành mạnh bao gồm: nước ngọt, thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, bánh kẹo có lượng đường cao, các loại kẹo sử dụng chất tạo ngọt, bia, rượu…
Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Do đó, người bệnh cần tránh thực phẩm có chứa chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và thực phẩm giàu cholesterol. Nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm có nhiều muối.
Ngoài ra, người bệnh tiểu đường nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm dễ gây tăng đường huyết. Không cần kiêng hoàn toàn, nhưng cần ăn với lượng vừa phải.
Kết luận
Việc người bệnh tiểu đường kiêng những gì và ăn gì tốt cho sức khỏe là rất quan trọng trong quá trình điều trị và ngăn ngừa biến chứng tiểu đường. Hãy thư giãn và tránh áp lực về chế độ ăn. Lựa chọn nguyên liệu phù hợp và nấu nhiều món ngon hợp khẩu vị để giúp người bệnh tiểu đường thoải mái hơn.
Nguồn: https://yeuconthongthai.com.vn
Danh mục: Nấu ăn
