Nghén khi mang bầu: Lời khuyên từ bác sĩ

Hình minh họa – Nguồn Internet

Nghén khi mang bầu là tình trạng thường gặp với những triệu chứng như buồn nôn, nôn ói, mệt mỏi, ăn uống kém ngon miệng, giảm cân, mất nước… Thường xảy ra vào buổi sáng, nghén được gọi là “morning sickness” trong tiếng Anh, tuy nhiên, cũng có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.

Thời gian nghén thường bắt đầu từ tuần thứ 9 và kết thúc trước tuần 12-14 của thai kỳ. Tuy nhiên, có những trường hợp nghén kéo dài qua vài tháng và suốt cả thai kỳ. Khoảng 0,3 – 3% số thai kỳ gặp phải tình trạng nghén nặng (Hyperemesis gravidarum), mẹ nôn ói nhiều, làm giảm trên 5% cân nặng và gây ra các biến chứng khác do mất nước. Trong trường hợp này, mẹ cần được điều trị để giảm nôn ói, bồi hoàn nước và điện giải. Nếu tình trạng nghiêm trọng hơn, có thể cần nhập viện. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nghén nặng bao gồm:

  • Mang đa thai (song thai, tam thai…)
  • Thai kỳ trước cũng bị nghén (có thể nặng hoặc nhẹ)
  • Có mẹ hoặc chị em gái bị nghén nặng
  • Tiền sử bị chóng mặt khi thay đổi tư thế hoặc đau đầu migraine
  • Mang thai là con gái

Ngoài nghén do thai kỳ, nôn và buồn nôn còn có thể do một số nguyên nhân khác như viêm dạ dày tráng tràng, ngộ độc thực phẩm, bệnh tuyến giáp, bệnh túi mật… Nếu mẹ bị nôn, buồn nôn với tính chất không giống như thông thường, như nôn và buồn nôn xảy ra sau tuần thứ 9 hoặc kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng, sốt, đau đầu, bướu cổ, cần thông báo cho bác sĩ để phát hiện những bệnh lý này.

Nghén không ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi và không cho thấy rằng em bé bị nguy hiểm. Ngược lại, nghén cho thấy thai đang phát triển tốt và bánh nhau tăng tiết một số nội tiết tố như BhCG, estrogen vào máu mẹ và làm mẹ bị nghén. Một số nghiên cứu đã cho thấy những mẹ bị nghén trong thai kỳ có tỷ lệ sẩy thai thấp hơn so với những người không bị nghén. Tuy nhiên, nếu mẹ bị nghén quá nhiều và sụt cân nặng, có thể làm bé bị nhẹ cân khi sinh. Nếu mẹ đang nghén một cách bất thường và đột ngột hết nghén, mẹ nên đi khám lại để kiểm tra tình trạng thai.

Điều trị không dùng thuốc

Một số biện pháp không cần dùng thuốc đã được chứng minh hiệu quả trong việc giảm triệu chứng nghén:

  • Uống vitamin B6 ba tháng trước khi mang thai có thể giảm tần suất và độ nặng của nghén.
  • Tránh cảm giác quá no hay quá đói, chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày. Thêm những bữa ăn nhẹ như xế trưa, xế chiều, và tối trước khi đi ngủ. Thử ăn vài cái bánh bích quy hoặc snack vào buổi sáng sau khi thức dậy để làm dịu dạ dày sau một đêm ngủ dài.
  • Tránh mùi gây khó chịu như nước hoa, nước xịt phòng, nước tẩy rửa, mùi tỏi, cà phê… Mở cửa sổ để cải thiện không khí và tránh nơi ngột ngạt.
  • Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, quá ngọt, và có mùi mạnh.
  • Thử ăn các món đơn giản, dễ tiêu hóa, không mùi, không dầu mỡ, như chuối, cơm, bánh mì, mỳ ý, khoai tây, ngũ cốc… Các loại thực phẩm mát lạnh như sa lát, sữa chua, trái cây hoặc súp lạnh cũng có thể giúp hệ tiêu hóa trong thai kỳ.
  • Nếu thuốc sắt gây kích thích dạ dày và tăng cảm giác buồn nôn, mẹ có thể tạm ngưng sử dụng trong giai đoạn nghén nặng và bắt đầu sử dụng lại khi triệu chứng giảm đi. Tuy nhiên, vẫn nên tiếp tục uống viên acid folic.
  • Thử ngậm gừng tươi, mứt gừng, kẹo gừng, trà gừng.
  • Uống đủ nước. Nước lạnh, chua, có mùi như nước chanh, nước cam, bạc hà, trà xanh có thể giúp làm mẹ dễ chịu hơn. Nên uống nước 30 phút trước và sau khi ăn thức ăn đặc để tránh làm dạ dày quá đầy sau khi ăn.

Điều trị bằng thuốc

Nếu sau khi thay đổi lối sống và chế độ ăn vẫn không cải thiện tình trạng và sau khi loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây nôn, buồn nôn, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc để điều trị:

  • Vitamin B6 và doxylamine: Vitamin B6 là một loại thuốc an toàn và không cần kê đơn để giảm triệu chứng buồn nôn, tuy nhiên tác dụng của nó khá yếu. Nếu không cải thiện, có thể kết hợp thêm doxylamine. Loại viên kết hợp hai thuốc này không gây nguy hiểm cho thai và đã được FDA công nhận sử dụng tại Mỹ từ năm 2013 để điều trị nôn và buồn nôn trong thai kỳ.
  • Thuốc chống nôn: Nếu vitamin B6 và doxylamine không đủ cải thiện tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc chống nôn. Một số loại thuốc có thể sử dụng an toàn trong thai kỳ, tuy nhiên cũng có nhiều loại cần cân nhắc, chỉ sử dụng khi lợi ích lớn hơn nguy cơ. Do đó, mẹ nên đến gặp bác sĩ thay vì tự mua thuốc về uống.

Nguồn: ACOG Practice Bulletin No. 189: Nausea and Vomiting Of Pregnancy

Avatar of Trịnh Ngọc Linh
Trịnh Ngọc Linh, tác giả đằng sau trang web Yeuconthongthai.com.vn, là người đam mê chia sẻ kiến thức sức khỏe, mẹ và con. Với trái tim yêu thương gia đình, Linh không chỉ là người viết bài mà còn là người mẹ tận tâm.

Related Posts

Tiêm phòng trước khi mang thai có ảnh hưởng gì đến quan hệ tình dục? [TƯ VẤN]

Tiêm phòng trước khi mang thai có ảnh hưởng gì đến quan hệ tình dục? [TƯ VẤN]

Tiêm phòng trước khi mang thai có ảnh hưởng gì đến quan hệ tình dục? Có nên tiêm phòng trước khi mang thai hay không? Cần lưu…

Ra khí hư màu nâu đen có bất thường không? Nguyên nhân là gì?

Khí hư màu nâu đen: Điều gì khiến nó bất thường và phải chú ý?

Khí hư màu nâu đen là một phần bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt và không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bạn…

Tiểu đường thai kỳ nguy hiểm như thế nào đối với mẹ và bé ?

Tiểu đường thai kỳ: Mối nguy cho mẹ và bé

Theo số liệu thống kê, mỗi 7 phụ nữ mang thai thì có 1 người gặp phải tiểu đường thai kỳ. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng…

Thực phẩm ngừa thai – Những điều bạn cần biết

Có nhiều cách để kiểm soát sinh sản cho phụ nữ muốn tránh thai. Thông thường, các phương pháp này chứa hormone tổng hợp để ngăn chặn…

Chứng đau hông khi mang thai: Nguyên nhân và cách điều trị

Chia sẻ cách giảm đau hông khi mang thai

Đau hông khi mang thai là một tình trạng khá phổ biến và có thể gây khó chịu cho các bà bầu. Những nguyên nhân gây ra…

SONG THAI VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý

SONG THAI: Lời khuyên quan trọng cho việc chăm sóc thai kỳ song sinh

Giới thiệu Đón nhận tin vui mang thai song thai là một trạng thái đáng mong chờ, nhưng cũng đồng thời mang đến cho gia đình nhiều…