Dạy trẻ tập nói đúng cách: Hướng dẫn bé phát triển ngôn ngữ toàn diện

Trong quá trình từ bập bẹ hóng chuyện đến khi có khả năng diễn đạt một câu dài, việc trẻ em phát triển ngôn ngữ là một quá trình dài và phức tạp. Trẻ em sẽ trải qua từng giai đoạn khác nhau trong quá trình này. Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ theo đúng giai đoạn phát triển và tích lũy vốn từ phong phú, việc đồng hành và hướng dẫn trẻ tập nói là rất quan trọng và cần thiết. Điều này không chỉ giúp trẻ em giao tiếp tốt và có vốn từ phong phú, mà còn giúp trẻ thích nghi nhanh trong trường hợp trẻ kém phát triển ngôn ngữ.

Khi nào trẻ bắt đầu tập nói?

Ngay từ khi mới chào đời cho đến khoảng dưới 3 tháng tuổi, trẻ sơ sinh đã có những dấu hiệu giao tiếp với cha mẹ và người thân thông qua các biểu hiện cảm xúc như khóc, cười, nhăn mặt… Những biểu hiện này truyền tải thông điệp về nhu cầu và cảm xúc của trẻ với mọi người. Trẻ sẽ phát triển và học hỏi nhanh chóng theo từng giai đoạn, và quá trình tập nói của trẻ sẽ có những tiến bộ và thay đổi rõ rệt.

Bạn đang xem: Dạy trẻ tập nói đúng cách: Hướng dẫn bé phát triển ngôn ngữ toàn diện

• Giai đoạn 3 tháng tuổi: Trẻ đã có khả năng quan sát và lắng nghe giọng của những người tiếp xúc với bé. Trẻ cũng đã biết tương tác bằng các âm thanh đáng yêu như a a a, á á á… Đây là giai đoạn trẻ tập nói và giao tiếp với những người chơi cùng bé.
• Giai đoạn từ 6 tháng tuổi: Trẻ đã bắt đầu tập nói với những âm thanh phức tạp hơn một chút, không chỉ đơn thuần là âm đơn nữa. Trẻ có thể tập nói ra các từ như ba-ba, ma-ma, be, bi hoặc các âm tiết không mang ý nghĩa cụ thể. Đây là cách trẻ giao tiếp và phản hồi khi nói chuyện hoặc vui chơi với cha mẹ và người thân.

• Giai đoạn từ 9 tháng đến dưới 1 tuổi: Trẻ đã có khả năng hiểu được nhiều từ hơn và học theo để nói lại một số từ đơn giản một cách chính xác. Ví dụ, khi mẹ nói với bé là “con chào tạm biệt mọi người đi, bai – bai”, trẻ có thể nhắc lại là “bai” và vẫy tay tạm biệt giống như hành động của người lớn mà bé đã quan sát trước đó.

• Từ 1 – 2 tuổi: Lúc này bé có khả năng nói được nhiều từ đơn, vốn từ của trẻ đã phong phú hơn rất nhiều. Trẻ cũng có thể hiểu và phản hồi lại những yêu cầu từ cha mẹ. Đây là giai đoạn trẻ tập nói nhanh để tăng vốn từ và hoàn thiện cách phát âm. Trẻ có thể phát âm khá chuẩn các từ đơn không có dấu hoặc có dấu sắc như cá, bố, ba, không, có, bế, bé, đi…

• Từ 2 tuổi trở đi: Trẻ sẽ mở rộng vốn từ nhanh chóng. Lúc này, trẻ sẽ nói được một số từ ghép và chuyển lên thành các cụm từ như “mẹ ơi đi”, “không đâu”, “uống đi”, “vâng ạ”, “đi chơi”, “mẹ ơi bế”, “em bé”… Trẻ có thể tự tin giao tiếp với cha mẹ và thể hiện cảm xúc, thái độ và yêu cầu của mình.

Các dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói

Thông thường, việc trẻ chậm phát triển ngôn ngữ sẽ được phát hiện chính xác khi trẻ đi học. Tuy nhiên, nếu cha mẹ chú ý theo dõi và tương tác nhiều với trẻ, có thể nhận thấy một số dấu hiệu từ giai đoạn sớm – giai đoạn mà trẻ mới tập nói từ những tháng đầu đời.

Xem thêm : Cách dạy phát âm tiếng Anh cho trẻ em như người bản xứ

Một số dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói ở các giai đoạn có thể tham khảo:

• Khi trẻ được 3 đến 4 tháng tuổi, nhưng không có phản ứng với tiếng ồn hoặc tiếng động mạnh. Trẻ không tạo ra những âm thanh đơn giản để phản hồi lại.

• Trẻ được 7 tháng tuổi: Trẻ không có phản ứng với tiếng động và không tương tác khi cha mẹ hoặc người thân nói chuyện với bé. Trẻ không bắt chước khi người lớn hướng dẫn.

• Giai đoạn 12 – 15 tháng: Trẻ không thể hiện được nhu cầu và mong muốn qua cử chỉ (lắc đầu, gật đầu, chỉ tay, vẫy tay…), không nói được những từ đơn giản, dù là những từ như “bà”, “mẹ”, “ba”… Đồng thời, trẻ cũng không quan tâm đến thế giới xung quanh và mọi chuyện diễn ra.

Ngoài những biểu hiện ở các giai đoạn trên, nếu trẻ tập nói kém, vốn từ không tăng lên (ít nhất một từ mới mỗi tuần), không nói được từ ghép hay cụm từ đơn giản, không tự diễn đạt được ý muốn mà cần người lớn nói rồi nhắc lại, không giao tiếp nếu không cần thiết… thì đó cũng phản ánh tình trạng chậm nói của trẻ.

Bí quyết hướng dẫn trẻ tập nói và lưu ý quan trọng

Để trẻ tập nói tốt và phát triển đúng theo từng giai đoạn, việc đồng hành và hướng dẫn trẻ từ phía cha mẹ là rất quan trọng. Để giúp trẻ phát triển vốn từ phong phú, tự tin giao tiếp và biểu đạt ý muốn và nhu cầu của mình, cha mẹ cần nhớ một số lưu ý sau:

• Quan sát trẻ hàng ngày: Để nắm bắt nhanh nhu cầu của trẻ và tương tác nói chuyện với trẻ về những nhu cầu trẻ đang muốn, từ đó hướng dẫn trẻ tập nói và trao cho trẻ vốn từ. Ví dụ, khi bé giơ tay hoặc nhổm người, đó chính là lúc trẻ muốn được bế. Cha mẹ có thể nói rằng “Con muốn bố mẹ bế đúng không? Bố mẹ bế con nhé! Con lại đây rồi mẹ bế nào…”

• Xem thêm : Cách rèn luyện sự tự tin, mạnh dạn cho trẻ dễ dàng, hiệu quả

  Trò chuyện với trẻ hàng ngày để trẻ tiếp thu vốn từ và khuyến khích trẻ tương tác và tập nói.

• Chỉnh sửa những từ trẻ diễn đạt không đúng thành từ đúng.

• Khi nói chuyện và hướng dẫn trẻ tập nói, bắt đầu bằng những từ đơn giản hoặc cụm từ ngắn.

• Tường thuật hoạt động hoặc giới thiệu đồ vật xung quanh bé hàng ngày để bé có thể ghi nhớ.

• Dành thời gian đọc các truyện đơn giản cho bé nghe.

• Cho bé tiếp xúc với môi trường bên ngoài để bé có nhiều trải nghiệm.

Ngoài ra, nếu sau khi hướng dẫn bé tập nói mà không có hiệu quả, bé vẫn có những dấu hiệu chậm nói, cha mẹ nên đưa bé đi khám để kiểm tra thính lực và nhận được sự tư vấn cần thiết.

Như đã chia sẻ, việc trẻ em tập nói là một quá trình dài và đòi hỏi sự đồng hành từ giai đoạn đầu đời. Tương tác và nói chuyện hàng ngày với trẻ sẽ mang lại nhiều lợi ích, từ việc giúp trẻ tập nói, tự tin giao tiếp và có vốn từ phong phú cho tới việc tạo dựng tình cảm giữa bé với cha mẹ và người thân. Hi vọng với bài viết này, cha mẹ sẽ có thêm kinh nghiệm giúp trẻ tập nói và nhận biết dấu hiệu chậm nói để có những can thiệp kịp thời!

Nguồn: https://yeuconthongthai.com.vn
Danh mục: Nuôi dạy con