Categories: Dinh dưỡng

Những Giai Đoạn Vàng Cho Sự Phát Triển Chiều Cao Của Trẻ

Published by

Chiều cao của trẻ không tăng mãi, nó chỉ phát triển đến một mức nhất định. Trẻ sẽ có những giai đoạn phát triển vượt bậc hơn so với các giai đoạn khác. Nếu những giai đoạn này đủ điều kiện kích thích, trẻ sẽ phát triển chiều cao tối ưu.

Những Cột Mốc Vàng Trong Phát Triển Chiều Cao Của Trẻ

  • Cột mốc trẻ nhỏ: gồm 2 giai đoạn, từ sơ sinh – 3 tuổi và từ 4 – 6 tuổi.

  • Từ sơ sinh – 3 tuổi: Trẻ sẽ tăng trưởng cả chiều cao và cân nặng trong năm đầu tiên và duy trì mức tăng tốt trong 2 năm tiếp theo nếu được đảm bảo tốt về dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ… Tuy nhiên, thừa cân, béo phì từ 2 tuổi có thể ảnh hưởng đến phát triển chiều cao ở giai đoạn sau.

  • Từ 4-6 tuổi: Giai đoạn này, tốc độ tăng trưởng chậm hơn. Bé gái sẽ có mức tăng tốt hơn so với bé trai. Dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ cũng rất quan trọng ở giai đoạn này.

  • Cột mốc tiền dậy thì và dậy thì: Với bé gái trong giai đoạn 11 – 15 tuổi, bé trai 13 – 17 tuổi sẽ có những tăng trưởng tốt về chiều cao. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 2 năm trẻ có mức tăng vượt bậc.

Thông thường, bé gái tăng trưởng chiều cao nhanh nhất trong độ tuổi từ 11 – 12 tuổi và ngừng phát triển trong độ tuổi từ 14 – 15 tuổi.

Bé trai thường có tốc độ tăng trưởng chiều cao nhanh nhất trong độ tuổi từ 13 – 14 và ngừng phát triển ở độ tuổi 17 – 18. Lúc này, các đĩa sụn tăng trưởng (growth plate) đã đóng lại, chiều cao cuối cùng được thiết lập.

Lưu ý, do hoạt động của hormone sinh dục, giai đoạn dậy thì cũng là thời điểm rất dễ tăng cân. Nếu trẻ bị thừa cân béo phì trong thời điểm này, tốc độ tăng chiều cao cũng sẽ giảm đáng kể. Béo phì làm chậm quá trình dậy thì ở các bé trai, nhưng lại đẩy nhanh quá trình dậy thì ở bé gái.

Nghiên cứu của nhóm nhà khoa học Sławomir Kozieł (Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan) cho thấy, dậy thì sớm có thể khiến chiều cao trưởng thành của trẻ bị thấp hơn 6-10cm. Do đó, trẻ cần chế độ dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi khoa học giai đoạn này để tối ưu chiều cao trưởng thành.

Làm thế nào để “kích” chiều cao cho trẻ vào thời điểm vàng?

Dinh dưỡng đúng và đủ, vận động khoa học, giấc ngủ tốt, môi trường sống lành mạnh, tinh thần vui vẻ… là yếu tố đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng tầm vóc của trẻ trong mọi giai đoạn, đặc biệt vào thời điểm vàng.

Các yếu tố dinh dưỡng cần lưu ý:

Bên cạnh chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng các nhóm chất (tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), cha mẹ cần quan tâm thêm:

  • Ưu tiên bú sữa mẹ ở giai đoạn nhỏ và bắt đầu ăn dặm đúng thời gian. Chế độ ăn của trẻ cần đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt là rau củ quả để lấy đủ vitamin A, C, nhóm B, kẽm…
  • Ưu tiên lựa chọn các thực phẩm giàu canxi như trứng, tôm, cua, cá, hải sản, rau xanh, nước cam, đậu phụ, sữa, sữa chua, phô mai,… Tuy nhiên, cần cân nhắc và theo dõi việc bổ sung canxi để tránh dư thừa hoặc tác dụng phụ đến sức khỏe của trẻ.
  • Bổ sung đủ vitamin D từ sơ sinh. Nếu cần, có thể sử dụng sản phẩm bổ sung vitamin D3 trong liều lượng khuyến cáo.
  • Vitamin K2 cũng có vai trò quan trọng trong việc giúp vitamin D định hướng canxi vào xương, từ đó thúc đẩy quá trình tái tạo xương. Vitamin K2 có trong nấm, đậu natto Nhật Bản, phô mai, sữa chua hoặc có thể bổ sung dưới dạng xịt.
  • Nên ăn các loại cá dầu như cá hồi, thu, lươn, chép/tuần để duy trì chất béo omega-3 tốt cho não bộ.
  • Hạn chế các thực phẩm giàu đường, chất béo không tốt như bánh kẹo, bim bim, nước ngọt và đồ uống có ga…

Các yếu tố kích thích:

  • Vận động hợp lý, an toàn đúng độ tuổi sẽ hỗ trợ hệ xương phát triển tốt để trẻ tăng chiều cao.
  • Trẻ dưới 3 tuổi: Nên tăng cường các hoạt động chơi trò chơi, tăng tương tác giữa bố mẹ và con, đi dạo, vui chơi ngoài trời ít nhất 15-20 phút/ngày để hệ cơ vận động phát triển tốt.
  • Từ 3-6 tuổi: Ngoài vận động vui chơi, bố mẹ có thể cho con làm quen với làm việc nhà, đi dạo, chạy bộ và chơi các môn thể thao yêu thích.
  • Trẻ từ 6-15 tuổi: Nên khuyến khích trẻ tham gia một môn thể thao phù hợp tuổi và duy trì thành thói quen yêu thích thể thao như đá bóng, cầu lông, bơi, chạy bộ…
  • Trẻ cần có giấc ngủ ngon nguyên đêm và tạo thói quen đi ngủ sớm vì hormone tăng trưởng GH sẽ tiết ra mạnh nhất vào ban đêm.
  • Tạo môi trường sống vui vẻ, dành nhiều thời gian tương tác, vui chơi cùng con để trẻ phát triển một cách toàn diện.

(Nguồn: Campbell, B.J. 2012 Healthy Bones at Every Age. AAOS, Kozieł, S. et al. (2015) Age of onset of a normally timed pubertal growth spurt affects the final height of children. Pediatr Res 78, 351-355)

This post was last modified on Tháng Năm 10, 2024 6:12 sáng

Trịnh Ngọc Linh

Trịnh Ngọc Linh, tác giả đằng sau trang web Yeuconthongthai.com.vn, là người đam mê chia sẻ kiến thức sức khỏe, mẹ và con. Với trái tim yêu thương gia đình, Linh không chỉ là người viết bài mà còn là người mẹ tận tâm.

Published by

Bài đăng mới nhất

Tiêm phòng trước khi mang thai có ảnh hưởng gì đến quan hệ tình dục? [TƯ VẤN]

Tiêm phòng trước khi mang thai có ảnh hưởng gì đến quan hệ tình dục?…

4 ngày ago

Mận khô và nước ép mận: Lợi ích sức khỏe và dinh dưỡng

Mận khô và nước ép mận không chỉ thơm ngon mà còn có rất nhiều…

4 ngày ago

Khí hư màu nâu đen: Điều gì khiến nó bất thường và phải chú ý?

Khí hư màu nâu đen là một phần bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt…

4 ngày ago

Tiểu đường thai kỳ: Mối nguy cho mẹ và bé

Theo số liệu thống kê, mỗi 7 phụ nữ mang thai thì có 1 người…

4 ngày ago

Bắp – Một Loại Thực Phẩm Dinh Dưỡng Với Bao Nhiêu Calo

Bắp là một loại ngũ cốc nguyên hạt được ưa chuộng trong thực đơn ăn…

4 ngày ago

Thực phẩm ngừa thai – Những điều bạn cần biết

Có nhiều cách để kiểm soát sinh sản cho phụ nữ muốn tránh thai. Thông…

4 ngày ago